در سالهای اخیر، داروهایی مثل Ozempic و Wegovy به یکی از پرطرفدارترین روشها برای کاهش وزن تبدیل شدهاند. اما در کنار نتایج آنها روی تناسباندام، گزارشهایی از مشکلات بینایی هم منتشر شده است. شاید برای شما هم سؤال پیش آمده باشد که آیا داروهای کاهش وزن میتوانند روی بینایی تأثیر بگذارند؟ در این مطلب، با استناد به منابع معتبر جهانی مثل American Academy of Ophthalmology (AAO) و JAMA Ophthalmology، بهطور کامل بررسی میکنیم که اثرات داروهای کاهش وزن بر بینایی چیست و چگونه میتوان از سلامت چشمها در زمان مصرف این داروها محافظت کرد.
داروهای کاهش وزن جدید و نحوه عملکرد آنها
در چند سال اخیر، داروهای خانواده GLP-1 مثل Ozempic،Wegovy و Mounjaro به دلیل تأثیر چشمگیرشان در کنترل وزن و قند خون، محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. این داروها ابتدا برای درمان دیابت نوع ۲ ساخته شدند، اما بعد از مشاهده کاهش وزن قابل توجه در مصرفکنندگان، بهعنوان داروهای لاغری نیز استفاده شدند.
نحوه عملکرد داروهای GLP-1 بر بدن
این داروها با تقلید از هورمونی طبیعی به نام GLP-1 باعث کاهش اشتها، کند شدن تخلیه معده و کنترل بهتر قند خون میشوند. در نتیجه، فرد احساس سیری بیشتری دارد و وزن کاهش مییابد. اما همین تغییرات متابولیکی میتواند در بعضی موارد بهصورت غیرمستقیم روی سلامت چشم تأثیر بگذارد.
چرا ممکن است روی چشم اثر بگذارند؟
بله یکی از اصلیترین کاربردهای ژن کار طولانیمدت با کامپیوتر، مطالعه مداوم یا کمخوابی باعث خستگی چشم میشود. این خستگی میتواند منجر به تحریک عضلات پلک و پرش آن شود.درمانی برای چشم استفاده از آن برای رفع مشکلات ژنتیکی شبکیه است. برای بیماری هایی مثل:
استرس و اضطراب
کاهش ناگهانی وزن، تغییر در سطح قند خون و فشار خون از جمله عواملی هستند که میتوانند بر جریان خون چشم تأثیر بگذارند. همین مسئله ممکن است زمینهساز برخی مشکلات بینایی شود؛ هرچند این عوارض در همه افراد دیده نمیشود.
اثرات احتمالی داروهای کاهش وزن بر بینایی
مصرف داروهای کاهش وزن اگرچه برای بسیاری از افراد با نتایج مثبت همراه است، اما گاهی میتواند تغییراتی موقت یا حتی جدی در بینایی ایجاد کند. برخی افراد ممکن است تنها تاری دید خفیف را تجربه کنند، در حالیکه در موارد نادر، مشکلاتی مانند آسیب به عصب بینایی (NAION) گزارش شده است. در ادامه، مهمترین اثرات داروهای کاهش وزن بر بینایی را مرور میکنیم تا بدانید چه علائمی را باید جدی بگیرید و چگونه از سلامت چشمهایتان محافظت کنید.
تاری دید و تغییرات موقتی بینایی
طبق گزارش بیمارستان Mount Sinai، بعضی از افراد در هفتههای اول مصرف داروهای GLP-1 دچار تاری دید موقتی میشوند. این حالت معمولاً ناشی از تغییرات ناگهانی قند خون است و با تنظیم دوز دارو یا عادت بدن به شرایط جدید، برطرف میشود.
افزایش خطر ابتلا به NAION (نوروپاتی ایسکمیک عصب بینایی)
مطالعات اخیر JAMA Ophthalmology نشان دادهاند که مصرف داروهایی مانند semaglutide (ماده اصلی در Ozempic و Wegovy) ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری نادری به نام NAION همراه باشد. این بیماری باعث آسیب به عصب بینایی میشود و در موارد شدید، میتواند کاهش دائمی بینایی ایجاد کند.
European Medicines Agency (EMA) نیز تأیید کرده که NAION یک عارضهی بسیار نادر اما قابل توجه در مصرف این داروهاست.
ارتباط با بیماریهای چشمی دیگر
افرادی که دیابت دارند، پیش از مصرف این داروها در معرض مشکلاتی مانند رتینوپاتی دیابتی هستند. تغییرات سریع در سطح قند خون هنگام مصرف داروهای کاهش وزن میتواند این مشکلات را موقتاً تشدید کند. با این حال، در بیشتر موارد این اثر موقتی است و با کنترل بهتر قند خون، وضعیت چشم بهبود مییابد.
آیا اثرات دائمی هستند یا قابل برگشت؟
در اغلب موارد، تغییرات بینایی ناشی از این داروها موقتی است. اما در صورت بروز علائمی مانند تاری مداوم، کاهش دید یا لکههای تار در میدان بینایی، لازم است فوراً به چشمپزشک مراجعه شود. تشخیص زودهنگام میتواند از آسیبهای جدی جلوگیری کند.
علت پریدن پلک؛ چرا پلک چشم میپرد؟
برای دریافت اصلاعات بیشتر در این مورد این مطلب را بخوانید
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
اثرات داروهای کاهش وزن بر بینایی را مطالعه کردید. بهتر است بدانید که چه کسانی بیشتر در معرض این اثرات قرار دارند.
بیماران دیابتی یا دارای سابقه مشکلات چشمی
افرادی که سابقه بیماریهای چشمی مانند گلوکوم، رتینوپاتی دیابتی یا فشار چشم دارند، باید پیش از شروع دارو حتماً با چشمپزشک مشورت کنند.
کسانی که کاهش وزن سریع دارند
کاهش وزن شدید در مدت کوتاه ممکن است باعث افت ناگهانی قند یا فشار خون شود که بر جریان خون چشم تأثیر میگذارد.
افرادی که دارو را بدون تجویز پزشک مصرف میکنند
استفاده خودسرانه از این داروها میتواند خطر عوارض را چند برابر کند. مصرف باید تنها با نسخه و زیر نظر پزشک انجام شود.
راهکارهای حفظ سلامت چشم هنگام مصرف داروهای کاهش وزن
برای اینکه اثرات داروهای کاهش وزن بر بینایی را کنترل کنید لازم است مواردی را رعایت نمایید.
بررسی منظم وضعیت چشم
معاینه منظم چشم توسط پزشک متخصص، بهویژه در سه ماه اول مصرف دارو، میتواند به تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی کمک کند.
در بیمارستان تخصصی چشم پزشکی تریتا میتوانید معاینات دورهای چشمان خودرا انجام داده و از سلامت آنها مطمئن شود
توجه به علائم هشداردهنده
در صورت بروز علائمی مثل تاری دید، دوبینی یا لکههای تار در دید، باید مصرف دارو موقتاً متوقف و بررسی پزشکی انجام شود.
رعایت توصیههای پزشکی
پزشکان توصیه میکنند داروها طبق دوز تجویزشده و مصرف شوند و تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی بدون مشورت انجام نشود.
اختلالات و بیماریهای چشم را جدی بگیرید:
پزشکان متخصص ما در بیمارستان تخصصی چشم تریتا آماده هستند تا مشکلات چشمی شما را برطرف کرده و سلامت چشمان شما را بازگردانند. برای دریافت نوبت از لینکهای زیر اقدام کنید.
نظر پزشکان و یافتههای علمی جدید
دیدگاه آکادمی چشمپزشکی آمریکا (AAO)
به گفتهی AAO، بیشتر افراد از داروهای کاهش وزن بدون مشکل بینایی استفاده میکنند، اما توجه به علائم اولیه اهمیت زیادی دارد.
تحقیقات جدید JAMA Ophthalmology
این مطالعه روی بیماران مصرفکنندهی semaglutide نشان داد که بروز NAION بسیار نادر است، اما آگاهی از آن میتواند جان بیماران را نجات دهد
جمعبندی علمی
منابع علمی تأکید دارند که اثرات داروهای کاهش وزن بر بینایی نادر ولی واقعیاند. آگاهی، پیگیری منظم و مصرف صحیح دارو بهترین راه برای جلوگیری از عوارض احتمالی هستند.
جمعبندی اثرات داروهای کاهش وزن بر بینایی
داروهای کاهش وزن مانند Ozempic و Wegovy میتوانند در برخی افراد تغییرات موقتی در بینایی ایجاد کنند، اما این عوارض معمولاً با گذر زمان برطرف میشوند. در موارد نادر، بیماریهایی مانند NAION ممکن است رخ دهند. بهترین راهکار، آگاهی از علائم، مراجعه منظم به چشمپزشک و مصرف دارو طبق نسخه است.
سوالات متداول درمورد تاثیر داروهای کاهش وزن بر بینایی
خیر، نابینایی از عوارض بسیار نادر است، اما در صورت بیتوجهی به علائم میتواند رخ دهد.
در بیشتر موارد خیر، اما در صورت آسیب به عصب بینایی ممکن است دائمی شود.
اغلب چند ساعت تا چند روز، اما اگر بیشتر شد باید به پزشک مراجعه کنید.
