چشمها یکی از حساسترین و ظریفترین اعضای بدن هستند و سلامت آنها برای کیفیت زندگی اهمیت زیادی دارد. گاهی افراد متوجه میشوند که هنگام نگاه کردن به آسمان در هنگام روز، لکه سفید یا نور شدید، نقاط تیره، خطوط یا تارهای شناوری را میبینند. اینها همان لکه های شناور چشمی هستند که به فلوتر چشم نیز معروفاند. در این مطلب به صورت کامل بررسی میکنیم که وجود لکه های شناور در چشم به چه دلیل رخ میدهد، چه خطراتی ممکن است داشته باشند و چه روشهایی برای درمان آن وجود دارد.
لکه های شناور چشمی چیست؟
لکه های شناور چشم یا فلوتر، به ذرات کوچک یا تارهای سایه مانند گفته میشود که در میدان دید انسان حرکت میکنند. این ذرات معمولاً به دلیل تغییرات در ژل ویترهای چشم ایجاد میشوند. ویتره، مادهای ژلاتینی و شفاف است که فضای بین عدسی و شبکیه را پر میکند.
وقتی ژل ویتره با گذشت زمان تحلیل میرود یا جمع میشود، ذرات معلق در آن ایجاد میشوند و سایهی این ذرات روی شبکیه باعث مشاهده نقاط، خطوط یا تارهای شناور میشود.
معمولاً این لکهها بیضرر هستند و افراد به مرور یاد میگیرند که آنها را نادیده بگیرند. با این حال، در مواردی لکههای شناور ناگهانی یا شدید میتوانند نشانه بیماری جدی چشم باشند که نیاز به بررسی پزشکی دارد.
علت دیدن لکه های شناور چشمی
علتهای مختلفی میتوانند باعث ایجاد فلوتر چشم شوند. در ادامه مهمترین موارد را بررسی میکنیم:
1- فرآیند طبیعی پیری ویتره:
با افزایش سن، ویتره چشم شروع به تحلیل و جمع شدن میکند. این فرایند طبیعی باعث میشود که رشتهها یا ذرات کوچک در ویتره تشکیل شوند که به شکل لکه های شناور در چشم دیده میشوند. این نوع فلوتر معمولاً بیضرر است و اغلب افراد بالای ۵۰ سال آن را تجربه میکنند.
2- نزدیکبینی و تغییرات چشم:
افرادی که نزدیکبین هستند، احتمال بیشتری دارد لکه های شناور چشم را تجربه کنند. علاوه بر آن، افرادی که جراحی آب مروارید انجام دادهاند یا قبلاً آسیب چشمی داشتهاند، ممکن است تغییرات ویتره و فلوتر بیشتری داشته باشند.
3- التهاب یا عفونت داخل چشم
التهابهای داخلی چشم مانند ویتریت میتواند باعث ایجاد ذرات معلق در ویتره و مشاهده لکه های شناور چشمی شود. این حالت معمولاً با قرمزی، درد یا کاهش دید همراه است و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
4- خونریزی در ویتره
افراد مبتلا به دیابت یا مشکلات عروقی، ممکن است دچار خونریزی کوچک در ویتره شوند که به صورت لکه های شناور چشم ظاهر میشود. این حالت نیازمند مراقبت سریع پزشکی است.
5- پارگی یا جداشدگی شبکیه
اگر لکه های شناور چشمی ناگهانی ظاهر شوند و با فلش نور یا پرده سیاه در میدان دید همراه باشند، ممکن است نشانه پارگی یا جداشدگی شبکیه باشد. این وضعیت اورژانسی بوده و باید فوراً توسط فوقتخصص شبکیه بررسی شود.
این مطلب را نیز بخوانید:
آیا وجود لکه های شناور در چشم خطرناک است؟
در اکثر مواقع وجود لکه های شناور در چشم بیخطر است و نیاز به درمان ندارد. افراد معمولاً با گذشت زمان به آنها عادت میکنند و کمتر متوجهشان میشوند.
با این حال، شرایطی وجود دارد که ممکن است فلوتر چشم در این شرایط خطرناک باشد:
- افزایش ناگهانی تعداد یا اندازه لکهها
- همراهی با فلش نور در میدان دید
- مشاهده پرده سیاه یا کاهش دید
- سابقه آسیب شدید به چشم
در چنین مواردی مراجعه سریع به چشم پزشک و بررسی دقیق ضروری است تا از مشکلات جدی مانند جداشدگی شبکیه جلوگیری شود.
تشخیص فلوتر چشم
برای تشخیص علت دیدن لکه های شناور چشمی، پزشک متخصص معاینه دقیقی انجام میدهد:
بررسی ویتره و شبکیه با گشاد کردن مردمک
ارزیابی سلامت عمومی چشم و سابقه پزشکی
انجام آزمایشهای تصویربرداری مانند اولتراسوند چشم (در صورت نیاز)
برای دریافت مشاوره و ورزرو وقت میتوانید همین حالا از طریق لینک های زیر اقدام کنید:
درمان لکههای شناور در چشم
1- درمانهای غیرتهاجمی:
در بسیاری از افراد، وجود لکه های شناور در چشم نیاز به درمان ندارد و به مرور زمان کمتر میشوند. در این حالت مراقبتهای سادهای مثل موارد زیر موثر خواهند بود:
- اجتناب از نگاه کردن طولانی به زمینههای روشن یا نور شدید
- رعایت معاینات منظم چشم
2- درمانهای تخصصی
در مواردی که فلوتر چشم، به صورت شدید یا مزمن باشد و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد، درمانهای تخصصی وجود دارد:
لیزر ویترولیز: این روش برای شکستن ذرات شناور ویتره استفاده میشود. مزیت آن این است که کمتر تهاجمی است و بهبود نسبی در دید ایجاد میکند، اما همه افراد کاندید مناسب آن نیستند.
ویترکتومی پارس پلانای کوچک: این روش جراحی برای برداشتن بخش کوچکی از ویتره انجام میشود. معمولاً برای افرادی که فلوتر شدید دارند و سایر روشها موثر نبودهاند توصیه میشود.
نقش فوقتخصص در درمان لکه های شناور در چشم
پزشکان متخصص بیمارستان تخصصی چشم تریتا، با داشتن تجربهی بالا در تشخیص و درمان پیشرفته لکه های شناور چشم، آماده ارائه خدمات است تا کیفیت بینایی شما حفظ شده و هر گونه مشکل جدی به سرعت رفع شود.
نکات مراقبتی و پیشگیری
با اینکه نمیتوان همیشه از ایجاد فلوتر جلوگیری کرد، رعایت نکات زیر کمک میکند:
- معاینات منظم چشم
- کنترل نزدیکبینی شدید یا بیماریهای زمینهای مانند دیابت
- اجتناب از ضربه به چشم
- مراجعه فوری به پزشک در صورت مشاهده علائم هشداردهنده
جمعبندی
لکه های شناور چشمی در اکثر افراد بیخطر هستند و با گذشت زمان کمتر دیده میشوند. با این حال، تغییرات ناگهانی یا همراه با علائم هشداردهنده میتواند نشانه مشکل جدی مانند جداشدگی شبکیه باشد. تشخیص سریع و مراجعه به چشمپزشک فوقتخصص، تضمین میکند که بینایی شما حفظ شود و درمان مناسب انجام شود.
سوالات متداول درباره لکه های شناور چشمی
لکهها یا تارهای شناور در میدان دید هستند که معمولاً به دلیل ذرات معلق در ژل ویتره چشم ایجاد میشوند و اغلب بیخطر هستند.
خیر، بیشتر مواقع بیضرر هستند، اما افزایش ناگهانی، فلش نور یا پرده سیاه ممکن است نشانه مشکل جدی باشد.
اگر لکهها ناگهانی زیاد شدند، همراه با فلش یا کاهش دید بودند یا سابقه آسیب چشم دارید، فوراً مراجعه کنید.
در بیشتر موارد خیر؛ صبر و معاینات منظم کافی است. درمان خانگی قطعی وجود ندارد.
در موارد شدید یا مزمن، روشهایی مثل لیزر ویترولیز یا ویترکتومی ممکن است کمک کند، اما همه افراد نیاز به آن ندارند.
بله، اغلب افراد با گذشت زمان به آنها عادت میکنند و شدت دیده شدنشان کاهش مییابد.
منابع:
